"کافرقلعه" در معرض تخریب قرار دارد

خبرنگار همايون ذهين.Jul 17, 2012 - 12:56

شهرفراه (پژواک،٢٧سرطان٩١): "کافر قلعه" که یکی از بناهاى حیرت انگیز در ولایت فراه  شمرده مى شود، در معرض تخريب بيشتر قرار دارد.

اين قلعه با قدامت دوهزارساله، در١٥ کیلومتری جنوبشرق شهر فراه موقعيت دارد و در بلندی کوه به دو عمارت با شکوه و حصارهای محکم با ترکیبی از سنگ وخشت پخته همراه با چونه یا گچ، در نهایت درایت و سعی با امکانات دست داشتۀ آن زمان ساخته شده است.

در قسمت شمال عمارت شمالی، یک چاه به عمق ده ها متر ایجاد شده درسنگ با دیوارهای لشم و لغزنده موجود است که گمان میرود از آن، به حیث زندان اشخاص اسیرشدۀ جنگی یا افراد درباری که مورد خشم فرمانروا قرار می گرفت، استفاده ميگرديد.

در قسمت جنوب قلعه، عمارت نسبتاً کوچکتر ولی زیبا به چشم می خورد که آنرا مربوط  به خواهر کک کهزاد میدانند که از آنجا، رستم (پهلوان سیستان) را مورد هجوم سنگ قرار ميداد.

چنانچه قابل مشاهده میباشد، پارچه سنگهای کلان در دامنۀ آن کوه قرار دارد که گویند خواهر کک کهزاد(حکمرواى قلعه) آن سنگها را به طرف رستم پرتاب مینمود و رستم با سپر، آنها را دفع می کرد.

در قسمت غربی کوه در فاصله ٣٠٠ متری، یک قطعه زمین همواری دیده میشود که از سطح زمین ٢٠ سانتی متر بلندتر است و میدان زورآزمایی پهلوانان بوده است؛ اين نقطۀ هموار، با گذشت سالهای متمادی و باریدن باران و روان شدن سیلابها، هنوزهم پابرجاست و از دور قابل دید است.

در ارتفاع ٧٠٠ متری این کوه، خرابه اى همشکل دیوار و برجهايی موجود است که بسیار بلند و مستحکم مینماید، که از آن به عنوان حصار کار گرفته ميشد.

اما مردم فراه ميگويند که کافر قلعه، به علت بى توجهى مسوولان، با گذشت هر روز رو به تخريب بوده و تا حال سى الى چهل درصد آن، به اثر حوادث طبيعى و توسط بازديد کننده گان تخريب شده است.

مردم به این باوراند که بازسازی اين قلعه و اعمار ساحات تفریحی و تجارتی همجوار با آن؛ میتواند این ولایت را مورد توجه سیاحان داخلی و خارجی قراربدهد.

بریالی"محمدی" مدير مجلۀ غيردولتى"همگان" در فراه میگوید: "اگر همه ساحات قلعه بازسازی شود، قلعه، زیبایی خود را دوباره حاصل می کند و همچنان در خارج از آن، اگر برای سیاحان سهولتهای لازم دیگر مهیا شود، سالانه تعداد زیادى سیاحان از داخل و خارج کشور، به دیدن آن آمده و دولت عاید خوب از آن حاصل خواهد کرد."

وى به اين باور است که اگر در ساحۀ اطراف کوه این قلعه، یک پارک بزرگ ملی و تفریحی احداث گردد؛ از  یکسو خود قلعه و از سويی هم به عنوان محل تفریحی؛ بزرگترین محل تفریحی برای مردم فراه و سایر سیاحان خواهد بود. 

مردم نيمروز، هرات، غور، بادغيس، کابل  و ساير ولايات که به فراه ميروند و از اين قلعه ديدن ميکنند، از ديدن آن به حيرت ميروند؛ اما برخى از آنها بى احتياطى نموده و سنگ هاى برج ها و ديوارها را پايين پرتاب ميکنند و در يگانه چاه آن سنگ مى اندازند، به همين علت بر تخريب آن افزوده ميشود.

عبدالقادرباشندۀ ولايت بادغيس که با چند تن از دوستانش به کافر قلعه رفته بود، به آژانس خبرى پژواک گفت: "اين، واقعاً يک جاى تاريخى و عجيب است که در زندگى چنين قلعه اى را نديده بودم."

اما از وى زمانى که در چاه سنگ مى انداخت، پرسيده شد که چرا اين کار را ميکند؟ گفت  ميخواهد بداند که سنگ در چه مدت به عمق چاه ميرسد و چاه چقدر عمق دارد.

رياست اطلاعات و فرهنگ فراه، از تخريب تدریجی "کافر قلعه" منسوب به ککِ کُهزاد و سایر بناهاى تاریخی نيز ابراز نگرانى ميکند. منبع ميگويد که اضافه از ٢٢ بناى تاريخى در اين ولايت وجود دارد، که بيشتر آنها به ترميم و بازسازى نياز دارند.

فرید احمد "ایوبی" رييس اطلاعات و فرهنگ فراه، به پژواک گفت که تیم انجنيری آبدات تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ، سال گذشته به فراه آمده و سروی تخنیکی این قلعه را انجام داد.

وی افزود که اين تيم، وعده داده بود که قلعه را بخاطر ترمیم، شامل بودجۀ انکشافی سال ١٣٩١ ميکند؛ اما تا کنون اقدام عملی به خاطر بازسازی آن صورت نگرفته است.

ایوبی گفت که "کافرقلعه"؛ از آثار بزرگ تاریخی و باستانی سیستان زمین سابق و فراه فعلی است و احتمالاً بیش از دوهزار سال قدامت تاریخی دارد.

ایوبی علاوه کرد که آنها برای سازمان فرهنگى و تعليمى ملل متحد (یونسکو) نيز پیشنهاداتی داشته اند تا اين قلعۀ تاریخی و قلعۀ فریدون، شامل لست میراث های فرهنگی جهان گردد.

وی افزود که بخاطر ثبت این دو قلعه در "یونسکو"؛ نخست از همه به ترمیم و بازسازی نياز دارد.

اما عبدالاحد عباسی رییس حفظ آبدات تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ ميگويد که فعلاً توجه آنها به شهرغزنى متمرکز است و ٣٢ پروژۀ بازسازى را در اين شهر روى دست دارند که آنرا تا سال ٢٠١٣ تکميل نمايند.

غزنى، در نشست وزراى کشورهاى اسلامى منعقدۀ سال ٢٠٠٧ ميلادى در ترابلس ليبا؛ براى سال ٢٠١٣ ميلادى، به پايتخت تمدن جهان اسلام مسمى گرديده است.

عباسى به پژواک گفت: "بر همين اساس ما ظرفيت نداريم که به يکبارگى، تمام بناهاى تاريخى را بازسازى نماييم."

وى علاوه کرد که سال گذشته هيئت وزارت اطلاعات و فرهنگ، به فراه رفته و در مورد "کافر قلعه"، سروى کرده بود و ممکن است که بودجه براى بازسازى اين قلعه، در سال ١٣٩٢ اختصاص داده شود.

در تاريخچۀ کافر قلعه ذکر است که اين قلعه، به روایات شهنامۀ فردوسی، منسوب به کک کهزاد و از بزرگترین آبده های سیستان زمین بوده است.

قسمت بالایی قلعه، با عمارت زیبا و تخت سلطنتی مزین است که  زندگی اشخاص مرفه همان زمان را نشان ميدهد و آنرا به پهلوان نامور سرزمین فراداتا(فراه) ککِ کُهزاد مربوط میدانند.

وجه تسمیه آن را چنین بیان میدارند: کک کلا: چنانچه مشخص است به نام کک مسمی بوده است. کاپیر کلا: معنی قلعۀ بزرگ را میدهد.

کافرکلا: آنرا منزلگاه کافران میدانند و یا هم کک را به نسبت ظلمش، کافر خطاب میکرده اند و قلعه هم که به نام کک یاد میشده، (کک کلا) را به نام کافرکلا یعنی به جای نام کک، لقبی که مردم برایش گذاشته بودند(کافر) جایگزین شده است.

به هرحال!هر نامی که بوده، به مرور زمان به کافر قلعه مشهور شده است.

در قسمت غرب این کوه در زمین تقریباً هموار، ميدان مستطیل شکل کلانی موجود است که طول آن به ٣٠٠ متر و پهناى آن به ١٠٠متر ميرسد و گمان میرود که جای زورآزمایی پهلوانان بوده است و تا فعلاً پا برجا میباشد.

در اين بناى تاريخى، یک چاه عمیق موجود است که واقعاً حیرت انگیز است!جای حیرت و تعجب دراینجا است که این چاه تا هنوز قابل اندازه گیری نمى باشد.

در تاریخ فولکلور فراه، روايت است که صدها و شاید هم هزاران نفر از زندانیان و اسیران جنگی را حاکمان ظالم آن وقت، درین چاه انداخته بودند و هزاران نفری که به عنوان زیارت از این چاه عجیب دیدن مینمودند، به بهانۀ دانستن عمق چاه هرکدام سنگی را به داخل آن پرتاب ميکردند؛ اما عمقش معلوم نمى شد.

 جای تعجب بیشتر این است که دیوارهای این چاه، از خشت پخته و گچ، چنان با مهارت و سلیقه، معماری شده است که چشم هربیننده را خیره مینماید و به حیرت و تفکر وا میدارد.

موجوديت اين چاه عجيب، نشان ميدهد که انسانهای آن زمان با آنکه امکانات آنچنانی که امروزه موجود است نداشته اند، چطور توانسته اند این حفاری بزرگ را در دل کوه ایجاد نمایند و بناهای آن، چگونه محکم و استوار است که هنوزهم ثابت و پابرجا است؟

در دامنه کوه، تقریباً دوصد متر پایین تر از این چاه، حفره ای دیده میشود که گمان میرود سرچشمۀ این چاه باشد. وقتی که قلعه در محاصرۀ دشمن قرار میگرفت، قلعه بانان به اين چاه عجیب فرو رفته و از این قسمت، بیرون ميشدند و شبانه عساکر دشمن را مورد آماج قرار میدادند.

در قسمت بالایی کوه، عمارتهايی است که همچنان زیبا و جلوه داراند. این عمارت ها به دو شاخۀ اصلی و فرعی تقسیم شده است. شاخه اصلی آن مقر کک کهزاد و قسمت جنوبی آن، مربوط به خواهر وى بوده و کک، اموال مردم را که غارت می نمود، دراينجا انبار ميکرد.

اگر در بین متاع تجار، کنیز و یا دختر قشنگى موجود مى بود، کک کهزاد وى را اسیر مینمود و آنرا در قسمتی که خواهرش می زیست، می فرستاد و از این سبب، آن شاخۀ عمارت به نام چهل دختران مسمی شده است.

در دامنه های کوه کافر قلعه، سنگهای بزرگی با وزن پنجاه تا پنجصد کیلو و یا هم بیشتر دیده میشود که میگوید خواهر کک، رستم دشمن کهزاد را با آن سنگها مورد هجوم قرار داد و رستم آن سنگها را با سپر دفع مینمود.

گفتنى است که در اوايل سال جارى، مردم  فراه از تخريب قلعۀ فريدون مشهوربه (شهرکهنه) که بيش از دوهزار سال قدامت دارد، نيز ابراز نگرانى نموده و خواستار بازسازى آن شده بودند.

اين قلعه، به روایات موجود درشهنامه فردوسی و تاریخ سیستان؛ از بزرگترین آبده های سیستان زمین سابقه است، که درمرکز شهر فراه موقعیت دارد. قلعۀ فريدون حدود٣٠٠ جریب زمین را احتوا نموده؛ از گل وخشت خام اعمارگرديده و دارای (٩٩) بُرج بزرگ وکوچک است.

اما وزارت اطلاعات وفرهنگ گفته بود که  آنها درحال حاضر، پلانی به خاطرسروی وبازسازی قلعه، روی دست ندارند ودر سال آینده، سروی و اسنادسازی آن صورت خواهد گرفت.

نظرات شما عزیزان:

منوچهرازایران بیرجند

ساعت9:55---2 خرداد 1392

:)مطالب عالی وخواندنی بود انشاالله بیام ببینم

erfan

ساعت17:47---20 مرداد 1391

- [ایمیل]

تشکر ذهین صاحب مطلب بسیار خوبی را اشاره کرده بودی به امیدی که مسئولین توجه کنند.

بريالي محمدي

ساعت17:59---28 تير 1391

[وب سایت] - [ایمیل]

گزارش فوق العاده خوبي بود
تشكر ذهين صاحب

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: